- βλεφαριδωτά
- Ομοταξία μονοκύτταρων πρωτόζωων που ζουν κατά μάζες στα λιμνάζοντα νερά· ονομάζονται και εγχυματόζωα επειδή αναπτύσσονται πολύ εύκολα στα εγχύματα. Στα β., το κυτταρόπλασμα έχει διαφοροποιηθεί και σχηματίζει ειδικά μικρά όργανα, χρήσιμα στη λειτουργία του ζώου. Η εξωτερική επιφάνεια της μεμβράνης που τα περιβάλλει καλύπτεται ολοκληρωτικά ή σε ορισμένα τμήματα από κινούμενες βλεφαρίδες, χρήσιμες στην κίνηση του ζώου στο υγρό περιβάλλον του. Τα β. έχουν μια αύλακα ή φάρυγγα που οδηγεί στο στόμα (κυτταρόστομα), όπου τα μικρομόρια της τροφής έλκονται από την ενέργεια μιας παλλόμενης μεμβράνης. Τα μακρομόρια αυτά είναι κλεισμένα σε ειδικούς χώρους, τα πεπτικά κενοτόπια, που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την έκταση του κυτταροπλάσματος· εκεί συντελείται η πέψη. Τα αποκριτέα υλικά αποβάλλονται από το κύτταρο μέσω της κυτταροπηγής, με τη βοήθεια ενός ειδικού σχηματισμού του σφυγμώδους κενοτοπίου, που εκτελεί τη λειτουργία της απέκκρισης. Μέσα στο κυτταρόπλασμα υπάρχουν επίσης δύο πυρήνες· ο μακροπυρήνας ή τροφικός πυρήνας, χρήσιμος για τη λειτουργία της θρέψης, και ο μικροπυρήνας για την αναπαραγωγή, που γίνεται με διχοτόμηση και με παροδική σύζευξη. Τα β. διαιρούνται σε δύο υφομοταξίες: στα ολότριχα και στα σπειρότριχα. Τα πρώτα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις τάξεις: (α) υμενόστομα, με ομοιογενή κατανομή βλεφαρίδων και χωρίς παλλόμενη μεμβράνη στο φάρυγγα· (β) περίτριχα, εφοδιασμένα με μια δεξιόστροφο παλλόμενη μεμβράνη στον φάρυγγα· (γ) μυζητικά, που στερούνται παλλόμενης μεμβράνης και βλεφαρίδων, φέρουν όμως κοίλους βραχίονες, που καταλήγουν σε μυζητικές κοτύλες. Τα σπειρότριχα είναι εφοδιασμένα με μια αριστερόστροφη παλλόμενη μεμβράνη στον φάρυγγα και περιλαμβάνουν τις τάξεις: (α) ετερότριχα, με αντιπρόσωπο τον στέντορα,οοποίος έχει ομοιογενή επένδυση βλεφαρίδων· (β) υπότριχα, με αντιπρόσωπο τη στυλονυχία, που έχει βλεφαρίδες στο ραχιαίο και στο κοιλιακό τμήμα του σώματος· (γ) ολιγότριχα, που στερούνται βλεφαρίδων.
Τα βλεφαριδωτά που ονομάζονται επίσης εγχυματόζωα είναι μονοκύτταροι οργανισμοί και αποτελούν ομοταξία των πρωτόζωων. Πάνω, εικονίζονται τρεις φάσεις της αναπαραγωγής ενός βλεφαριδωτού: πραγματοποιείται με εγκάρσια διαίρεση. Αριστερά, βλεφαριδωτό που παρασιτεί στο έντερο του αλόγου.
Dictionary of Greek. 2013.